ữa những đêm đông lạnh giá, khi sương phủ trắng chiến hào và tiếng bom đạn xé
toạc bầu trời, người lính nơi tiền tuyến vẫn vững bước xông pha, không chỉ bởi vì lòng
yêu nước sục sôi, mà còn bởi hơi ấm từ những tấm áo, bức thư,..gửi ra từ hậu
phương:
“ Đứng gác đêm qua nhìn về muôn phương khuất, khuất xa
Từng người quân ơn, người đan áo
Tấm áo xông pha mùa lạnh che thân chiến sĩ ta
Đây là áo nơi quê nhà”
( Áo mùa đông- Đỗ Nhuận)
Lời bài hát vang lên như một khúc ca nghẹn ngào về tình dân- tình nước, về sự gắn
bó sâu sắc giữa hậu phương và tiền tuyến. Chính tình cảm giản dị mà thiêng liêng
ấy đã dệt nên sức mạnh phi thường của cả dân tộc trong những năm tháng đau
thương nhưng vĩ đại ấy. ( Mở bài)
Giữa những ngày khói lửa của chiến dịch Điện Biên Phủ, khi nơi tiền tuyến khốc liệt
từng giờ, thì nơi hậu phương cũng rực lửa bởi những hy sinh thầm lặng của những
người phụ nữ — những người mẹ, người vợ, người chị. Họ không trực tiếp cầm
súng chiến đấu, nhưng từng hạt lúa, hạt gạo, từng tấm áo gửi ra tiền tuyến đều
thấm đẫm mồ hôi và tình yêu thương. Những hy sinh ấy đã được nhạc sĩ Đỗ Nhuận
khắc hoạ một cách sâu sắc qua hai câu đầu của bài hát “Áo mùa đông”:
“Đứng gác đêm qua nhìn về muôn phương khuất, khuất xa
Từng người quân ơn người đan áo.”
Hình ảnh người lính “đứng gác đêm qua” hướng về “muôn phương khuất, khuất xa”
không chỉ gợi lên sự cách trở không gian mà còn chất chứa nỗi nhớ da diết về quê
hương và những người thân yêu nơi hậu phương. Từ “khuất xa” như làm dài thêm
nỗi mong mỏi, làm sâu thêm tình cảm thiết tha giữa tiền tuyến và hậu phương. Lời
bài hát không chỉ miêu tả hoàn cảnh chiến đấu gian khổ của người lính, mà còn là
sự tri ân đầy xúc động tới những con người nơi quê nhà — những người đã không
quản ngại khó khăn, hiểm nguy để gửi gắm từng tấm áo, từng bao gạo ra chiến
trường.
Đặc biệt, câu hát “Từng người quân ơn người đan áo” đã khắc họa rõ nét tình cảm
quân dân cá nước, khi sự đùm bọc, sẻ chia giữa hậu phương và tiền tuyến trở
thành sức mạnh to lớn giúp người lính vững bước chiến đấu. Hình ảnh “người đan
áo” trong câu hát không chỉ là những người ở lại, mà còn là biểu tượng cho cả một
hậu phương lớn lao, nơi từng người phụ nữ lặng lẽ dệt từng tấm áo, gói từng nắm
cơm gửi ra chiến trường. Những đôi bàn tay vốn quen với việc chăm lo cho gia đình
nay lại nâng niu từng vết thương của bộ đội, xoa dịu nỗi đau, truyền thêm nghị lực.
Họ cặm cụi bên ruộng đồng, từng hạt lúa, hạt gạo làm ra đều thấm đẫm mồ hôi và
niềm mong mỏi gửi ra chiến trường, tiếp thêm sức mạnh cho những người lính. Họ
băng rừng, lội suối, mở những con đường giữa hiểm nguy, đôi vai gầy gánh nặng
những bao tải lương thực, thuốc men, đạn dược, bất chấp bom đạn vây quanh.
Những đôi bàn tay vốn quen với việc chăm lo cho gia đình nay lại nâng niu từng vết
thương, từng giọt mồ hôi của bộ đội, xoa dịu nỗi đau, truyền thêm nghị lực.
Có những người phụ nữ tiễn chồng đi mà chẳng một lần được gặp lại, có những
người mẹ nuốt nước mắt vào trong, dặn con lên đường giữ vững chí trai. Họ không
chỉ là hậu phương mà còn là linh hồn của cuộc kháng chiến, là biểu tượng của lòng
hy sinh, của tình yêu nước cháy bỏng, của niềm tin vào ngày mai chiến thắng. Trong
những năm tháng gian lao ấy, dù không cầm súng ra trận, họ vẫn là những chiến sĩ
kiên cường nhất, âm thầm góp phần làm nên bản hùng ca vĩ đại của dân tộc:
Hàng vạn đôi sọt, đôi bồ;
Ta đi tiếp vận cho kho lương đầy;
Thằng Tây cậy có máy bay;
Dân công ta lại nghỉ ngày đi đêm.
Theo những số liệu đã công bố “Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, bộ đội ta đã sử
dụng gần 21.000 viên đạn pháo 105 ly trong đó có hơn 10.000 viên đưa từ hậu
phương chuyển tới… trung bình một ngày cần 80 tấn và công tác vận chuyển tiến
hành từ hậu phương cách xa khoảng 500 – 700 km với muôn vàn khó khăn về đường
sá, địch đánh phá”.
Trong mưa bom, bão đạn cùng những khắc nghiệt của điều kiện tự nhiên miền Tây
Bắc, tất cả những nỗ lực của không quân Pháp nhằm ngăn trở lực lượng chủ lực và
các đoàn tiếp tế lên Điện Biên Phủ đều vô hiệu, ngay cả những chiếc mảng chở 2 – 3
tạ gạo do một nữ dân công điều khiển xuôi dòng Nậm Na hơn 80 km vượt qua 102
ghềnh thác vẫn đến mặt trận.
Câu hát:
“Tấm áo sông pha mùa lạnh che thân chiến sĩ ta
Đây là áo nơi quê nhà”
không chỉ là sự miêu tả về một tấm áo bình dị, mà còn là biểu tượng của lòng yêu